Bezpieczne przechowywanie leków w aptekach i placówkach medycznych

W miejscach, w których przechowywane są duże ilości leków, istnieje ryzyko, że mogą one dostać się w niepowołane ręce (co może prowadzić do ich kradzieży, a co za tym idzie – tragicznych skutków po ich zażyciu, takich jak zatrucie, przedawkowanie, uzależnienie, a nawet śmierć). Sejfy na leki stanowią bardzo ważny element systemu zabezpieczeń, który pomaga zarządzać ryzykami, a jednocześnie dzięki ich zastosowaniu spełnia się wytyczne przepisów prawa i standardów branżowych.

W aptekach, gabinetach lekarskich i wszelkiego rodzaju placówkach medycznych nie brakuje leków, niebezpiecznych substancji i wszelkiego rodzaju wyrobów medycznych, które muszą znaleźć się pod specjalną ochroną. Mowa między innymi o środkach mających działanie odurzające czy też o substancjach psychotropowych. Tego typu środki, podobnie jak leki przeterminowane i zepsute, nie mogą być przechowywane w zwykły sposób. Minimalne wymagania to przechowywanie wyżej wymienionych substancji w specjalnie wydzielonym, zamykanym pomieszczeniu, a jeśli takiego nie ma, to konieczne jest zainstalowanie zamykanej, metalowej szafy. Jeszcze większe obostrzenia dotyczą leków narkotycznych. Tego typu środki powinny być przechowywane w specjalnych sejfach na leki lub w metalowych szafach przymocowanych trwale do ściany bądź też podłogi. Na tym jednak nie koniec, bo dodatkowo apteka musi prowadzić szczegółową ewidencję leków narkotycznych, które ma na stanie. Obowiązki te wynikają z postanowień rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów zawierających te środki lub substancje.

Wspomniana ewidencja, podobnie jak inne dokumenty z danymi osobowymi i poufnymi informacjami, a także gotówka – zarówno w aptekach, jak i we wszelkich placówkach medycznych – również powinny znajdować się w bezpiecznym miejscu. Dzięki temu zarządzanie zasobami jest płynne i proste. To bardzo istotne, bo w tych miejscach pojawia się nie tylko spora liczba pacjentów i osób postronnych, ale też następuje duża rotacja kadry, choćby ze względu na pracę zmianową. Takie zamieszanie sprzyja kradzieży, zagubieniu, zniszczeniu czy utracie cennych przedmiotów bądź niebezpiecznych substancji.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia nie określa precyzyjnie, jakie wymagania techniczne muszą spełniać sejfy lub szafy metalowe przeznaczone do przechowywania leków w aptekach i innych placówkach medycznych. Z rozporządzenia dotyczącego podstawowych warunków prowadzenia apteki wiemy tylko, że produkty lecznicze i wyroby medyczne muszą być przechowywane w aptece w sposób gwarantujący zachowanie ustalonych dla produktu leczniczego lub wyrobu medycznego wymagań jakościowych. Niemniej jednak w ofercie producentów certyfikowanych sejfów, takich jak Hartmann Tresore, można znaleźć praktyczne rozwiązania dedykowane aptekom i placówkom medycznym.

Prewencyjne zastosowanie klasowych sejfów, najlepiej z zamkami z funkcją audytu znacząco podnosi poziom zabezpieczenia przechowywanych w takich sejfach substancji. Sejfy bezklasowe mają proste, lekkie konstrukcje i można je łatwiej sforsować. Sejfy klasowe są certyfikowane pod kątem odporności na włamanie, bywają też certyfikowane w zakresie ognioodporności.

Wszędzie tam, gdzie przechowywane są znaczne ilości różnorodnych leków, w tym substancji o silnym działaniu psychotropowym, sejfy na leki w szpitalach pełnią kluczową rolę w zabezpieczeniu tych substancji, chroniąc je przed dostępem osób nieuprawnionych, a także przed kradzieżą i przypadkowym użyciem. Jaka jest zatem rola sejfów do przechowywania leków?

• Kontrola dostępu: coraz częściej zauważamy, że zamek kluczowy w sejfie to za mało. Coraz więcej placówek potrzebuje sejfów z kontrolą dostępu i zamkiem z funkcją audytu. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwy jest odczyt ostatnich 500 operacji z podaniem daty i czasu, a co za tym idzie, upoważniona osoba wie, kto z personelu placówki i kiedy otwierał sejf i pobierał leki.

• Bezpieczeństwo pacjentów: przechowywanie leków w sejfach nie tylko chroni je przed kradzieżą, ale również przed przypadkowym podaniem pacjentom. Leki psychotropowe, opioidy czy inne silnie działające substancje muszą być szczególnie dobrze zabezpieczone, aby nie doszło do ich pomylenia, przedawkowania lub kradzieży.

• Zgodność z przepisami: co prawda prawo w Polsce nie wskazuje konkretnej klasy bezpieczeństwa, która jest adekwatna do przechowywania leków, ale placówki prewencyjnie zaopatrują się u nas w sejfy klasowe, na przykład klasy I (wg normy PN-EN 1143-1). Takie urządzenia charakteryzują się konkretną budową: mają wielościenne drzwi i wielościenny korpus oraz wypełnienia pomiędzy ścianami.

• Ochrona przed kradzieżą: w aptekach często przechowuje się duże ilości leków o wysokiej wartości, zarówno finansowej, jak i medycznej. Sejfy na leki skutecznie zabezpieczają te substancje przed kradzieżą, co jest szczególnie ważne w przypadku leków opioidowych, które są częstym celem przestępców.

• "Dwie pieczenie na jednym ogniu": placówki medyczne, oprócz zabezpieczania leków potrzebują zabezpieczyć również inne cenne rzeczy, np. gotówkę, dokumenty medyczne (a tym samym spełnić założenia RODO). Do bezpiecznego przechowywania dokumentów medycznych idealnie sprawdzą się również sejfy i szafy na dokumenty z ognioodpornością.

Endoskopy są powszechnie używane w diagnostyce szpitalnej lub przychodniach specjalistycznych. Są to precyzyjne i drogie urządzenia i należy je nie tylko właściwie przechowywać, ale i chronić przed dostępem osób nieupoważnionych. Sejfy specjalistyczne (np. na endoskopy) umożliwiają bezpieczne przechowywanie i zabezpieczenie praktycznie każdego rodzaju endoskopów zgodnie z normami bezpieczeństwa i zasadami higieny.

Sejfy do przechowywania endoskopów mają pionowe wysuwane ścianki działowe, na których można instalować uchwyty do zawieszania endoskopów. Możliwe jest użycie zarówno uchwytów zalecanych przez producentów endoskopów, jak i uniwersalnych uchwytów magnetycznych. Uchwyty można wyjmować i czyścić. Pozostały płyn zbiera się w wyjmowanej tacy ociekowej, co pozwala łatwo go utylizować.

Specyficzny charakter działalności aptek, gabinetów lekarskich, przychodni, klinik medycznych, szpitali, hospicjów czy domów spokojnej starości sprawia, że kwestie bezpieczeństwa są niezwykle ważne. Podstawą jest bezpieczne przechowywanie leków, wymagających specjalnego nadzoru, ale też gotówki, dokumentów czy osobistych rzeczy pacjentów.

Inwestycja w sejfy na leki to przede wszystkim dbałość o zdrowie i bezpieczeństwo ludzi. W dzisiejszych czasach, gdzie zagrożenia związane z niewłaściwym używaniem i nadużywaniem leków są coraz częstsze, sejfy na leki stają się nieodzownym elementem każdej placówki, która przechowuje farmaceutyki. Leki odurzające i substancje odurzające w rękach osób niepowołanych stanowią realne niebezpieczeństwo życia i zdrowia. Warto działać prewencyjnie i odpowiednio zabezpieczyć te substancje.

Na szczęście szeroka oferta Hartmann Tresore pozwala znaleźć optymalne rozwiązania dla każdej placówki i we właściwy sposób zabezpieczyć wszystko, co ważne dla jej niezakłóconego funkcjonowania.

Przeczytaj również:

Jaki sejf na broń wybrać?

Czy w Polsce można czuć się bezpiecznie?

Co warto wiedzieć o sejfach klasy S1?