W każdym biurze czy zakładzie produkcyjnym może wybuchnąć pożar. Czy Twoje najważniejsze dokumenty w takiej sytuacji pozostaną niezagrożone? I czy Twój personel jest bezpieczny, jeśli na terenie firmy lub zakładu znajdują się materiały łatwopalne? Co warto wiedzieć o szafach i sejfach ognioodpornych?
Norma PN-EN 14470-1 dla szaf ognioodpornych
Szafy ognioodporne przeznaczone są do przechowywania materiałów niebezpiecznych. Natomiast sejfy służą do przechowywania materiałów ważnych, które nie powinny ulec zniszczeniu. Oba urządzenia, ze względu na pełnione przez nie odmienne funkcje, obowiązują różne normy.
Przy zakupie szaf i sejfów ognioodpornych trzeba przede wszystkim zwrócić uwagę na to, że oba urządzenia mają różne cele:
1. Szafy ognioodporne mają przede wszystkim zmniejszyć ryzyko pożaru poprzez zabezpieczenie materiałów łatwopalnych, zapobiec wyciekom takich materiałów, zminimalizować przedostawanie się szkodliwych oparów do środowiska, chronić zawartość szafy przed ogniem oraz zapewniać czas na ewakuację personelu, czy przeprowadzenie bezpiecznej akcji gaśniczo-ratunkowej przez strażaków, zanim zabezpieczone materiały doprowadzą do niekontrolowanego wybuchu;
2. W przypadku sejfów ognioodpornych ich stosowanie podyktowane jest przede wszystkim chęcią ochrony zawartości przed zniszczeniem. Zawartość ta najczęściej nie zagraża pracownikom bądź środowisku.
Określa ona poziom zabezpieczenia, jaki musi spełniać szafa ognioodporna, by mogła zostać oddana do użytku zgodnie z przeznaczeniem. Podstawowym zadaniem urządzenia jest ochrona znajdujących się w nim materiałów w razie wzrostu temperatury przez określony czas. Ma to zapobiec natychmiastowemu wybuchowi zgromadzonych w szafie substancji oraz umożliwić personelowi opuszczenie pomieszczenia. Każda szafa certyfikowana według normy EN 14470-1 posiada ponadto piktogramy ostrzegawcze GHS, które stanowią informację dla straży pożarnej o zawartości szafy. Szafa jest w pierwszej kolejności usuwana przez straż z miejsca zagrożenia.
W zależności od tego, ile czasu w stanie nienaruszonym może przetrwać zawartość szafy, zanim temperatura w jej wnętrzu nie osiągnie poziomu 180 K, urządzenia te określa się jako szafy typu 15, 30, 60 lub 90. Nie ma zatem czegoś takiego jak zupełnie ognioodporna szafa. Wzrost temperatury otoczenia w razie pożaru zawsze doprowadzi do zwiększenia tej panującej wewnątrz urządzenia.
Sprawdź: Szafy na materiały niebezpieczne w Hartmann Tresore
Normy PN-EN 1047-1 i PN-EN 15569 dla sejfów ognioodpornych
Określają poziom zabezpieczenia dokumentów przechowywanych wewnątrz sejfu w razie pożaru. Poziom ten uzależniony jest – tak jak i w przypadku szaf ognioodpornych – od czasu, jaki jest potrzebny, by przechowywane wewnątrz dokumenty uległy zniszczeniu. Obecnie funkcjonują w Polsce dwie normy: PN-EN 1047-1 oraz (znacznie mniej restrykcyjna) PN-EN 15569. Norma PN-EN 1047-1 ma kilka rodzajów:
S 60 P – oznacza, że w razie pożaru przechowywane w sejfie lub szafie dokumenty papierowe są bezpieczne przez 60 minut od jego wybuchu;
S 120 P – oznacza to samo, ale przez 120 minut;
S 60 DIS – oznacza, że w razie pożaru przechowywane w pojemniku nośniki danych są bezpieczne przez 60 minut;
S 120 DIS – oznacza to samo, ale przez 120 minut.
Wybierając sejf, który ma być ognioodporny, trzeba zatem sprawdzić, czy spełnia on odpowiednie normy i ma atesty, oraz zdecydować, przez jak długi czas ma zapewniać ochronę (oraz co w nim będzie przechowywane). Jeżeli decydujemy się na zakup sejfu ognioodpornego wybierajmy te, które atestowane były wg kryteriów normy PN-EN 1047-1. Jest to norma, która stawia sejfom daleko bardziej wygórowane wymogi niż PN-EN 15569. Według wymogów normy PN-EN 1047-1 sejf nie tylko trafia do pieca na godzinę lub dwie, gdzie jest poddawany działaniu temperatury w wysokości 1090 stopni Celsjusza, ale po upływie tego czasu jest poddawany próbie udarowej i wraca do pieca na czas jego wychładzania. Test trwa więc nie jedną lub dwie godziny, ale łącznie aż ponad 24 godziny. Próba udarowa polega na zrzuceniu rozgrzanego do czerwoności sejfu (bezpośrednio po wyjęciu z pieca) na twarde podłoże z wysokości 9,15 m. Zarówno próba udarowa, jak i faza wychładzania pieca mają na celu symulowanie realnych warunków, które mogą zaistnieć podczas trwania pożaru. Może bowiem dojść do uszkodzenia konstrukcji i zawalenia się stropu (zwłaszcza w przypadku budynków drewnianych lub z drewnianymi stropami), a wysoka temperatura w zgliszczach może utrzymywać się jeszcze długo po ugaszeniu pożaru.
Poza tym wnętrze sejfu ognioodpornego uszczelnia się w czasie pożaru dzięki uszczelkom znajdującym się między drzwiami i ramą sejfu, a wiadomo przecież, że woda lub inne środki użyte do gaszenia pożaru mogą być równie niszczycielską siłą dla zgromadzonych w sejfie dokumentów czy innych nośników informacji, co sam pożar.
Przeczytaj także:
